Translate

woensdag 9 november 2016

Wat gaat er gebeuren in ons land?

Op het moment dat ik dit schrijf is duidelijk dat Donald Trump de nieuwe president wordt. Eerder al werd in Engeland volkomen onverwacht voor een Brexit gestemd. Volgend jaar gaan we in ons land weer naar de stembus. Wat gaat er hier gebeuren?

Als ik de analyses moet geloven is zowel bij de presidentsverkiezingen in de VS als bij het referendum over de vraag of het Verenigd Koninkrijk uit de EU moet stappen een belangrijke rol weg gelegd voor witte boze mensen. Mensen die de elite, het establishment of hoe ze het ook noemen een willen leren. Die duidelijk willen maken dat zij er ook zijn. Je kunt hen een tijd negeren of hun zorgen bagatelliseren, maar je komt ze bij de stembus tegen. Met stevige gevolgen, zo blijkt.

In ons land zijn we het al een keer tegen gekomen. Tegen het eind van de vorige eeuw leek er politiek gezien maar een vraag te zijn: zou de PvdA of de VVD de grootste worden en een nieuw paars kabinet aan gaan voeren? Tot ineens iemand de sfeer kwam verstoren. Pim Fortuyn bleek in staat om mensen aan zich te binden die tot dan het gevoel hadden buiten spel te staan. Pim was degene die wel om hen gaf, die als het ware een van hun was. Gevestigde partijen hadden geen antwoord. En coryfee van een van die partijen gooide olie op het vuur door Fortuyn een "minderwaardig mens" te noemen. Toen Fortuyn ook nog vermoord werd stevende zijn partij af op een ongekend hoog aantal zetels voor een partij die voor het eerst mee deed. Gevestigde partijen hadden het nakijken.

Toen Fortuyn net was vermoord kwam ik zijn aanhangers tegen rond het monument op de Dam. De kransen van de dodenherdenking hadden daar gezelschap gekregen van bloemen, kaarsen en wat al niet ter nagedachtenis aan de Grote Held. De mensen die daar stonden waren van een ding overtuigd: dit was niet zo maar een moord. De gevestigde orde had hun Pim vermoord omdat hij te gevaarlijk voor hen werd. Niet een persoon, maar de politiek had hem vermoord. En vooral de linkse. Het resultaat bleek bij de eerst volgende verkiezingen.

Die mensen die er toen stonden zijn er nog steeds. Witte boze mensen die zich niet serieus genomen voelen. Die niet geheel ten onrechte het gevoel hebben dat er vooral over hen en niet met hen gesproken wordt. Dat Volksvertegenwoordigers hen niet vertegenwoordigen. Die zich overgeleverd voelen aan leiders die ieders belang lijken te dienen behalve dat van hen. Mensen die het gevoel hebben dat zij de offers moeten brengen voor het politiek correct zijn van anderen, of het nu gaat om de opvang van vluchtelingen of bijvoorbeeld de discussie rond Zwarte Piet. Die als zij daar op hun manier (niet erg genuanceerd) hun mening geven op sociale media geconfronteerd worden met eer veroordelingen en aangiftes tegen hen. Kortom mensen die het vertrouwen in wat zij de elite noemen volledig kwijt zijn. Of dat terecht is of niet doet er niet eens toe. Het is hun gevoel en dat is voor hen belangrijk. Ik heb me hier even beperkt tot de witte boze mensen, omdat die ook de motor achter het succes van Trump zijn naar ik heb begrepen. Maar ook mensen in andere etnische groepen voelen eenzelfde boosheid, zij het dat de onderwerpen waarover zij boos zijn anders zijn. Maar het gevoel onbegrepen te zijn en niet gehoord te worden is even groot.

In de VS hebben de mensen die het gevoel hadden dat de gevestigde orde zich niet voor hen interesseerde uiteindelijk voor een enorme verrassing gezorgd. Of dat in Nederland ook gebeurt valt niet te voorspellen en is ook niet zo interessant. Als groepen mensen zich buiten gesloten voelen zal daar iets aan moeten gebeuren. Bij degenen die nu het publieke debat voeren zullen de luiken open moeten. Er moet veel meer gesproken worden met de "mensen in het land" en er zal geluisterd moeten worden. Gelijk geven zal niet eens altijd nodig zijn waarschijnlijk. Serieus nemen wel. Als we daarbij ophouden met voor anderen te bepalen wat ze wel en niet belangrijk mogen vinden zou dat al een hele stap voorwaards zijn. Laat ik in elk geval proberen daar aan te werken en hopen dat meer mensen dat gaan doen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten